GEBOORTE van de heilige JOHANNES DE DOPER 27 juni ’12 – B

Tweemaal in de loop van het kerkelijk jaar vieren wij in de Westerse kerk Sint-Jan de Doper: zijn geboorte, zoals vandaag, en zijn onthoofding. De Oosterse kerk doet het veel uitbundiger: daar kent men niet minder dan 6 feesten. Lucas heeft het uitgebreid over het optreden van Sint-Jan bij de Jordaan. Heel Jeruzalem is uitgelopen  om te gaan kijken en luisteren naar iemand die zich vrij non-conformistisch zelfs confronterend opstelt en die geen blad voor de mond neemt.  Hij durft het zelfs aan zijn toehoorders ‘adderengebroed’ te noemen, hij verwijt ze dat ze zich al te gemakkelijk beroepen op hun afstamming van Abraham, precies of daarmee alles gered is.
Zijn gehoor is zowat een dwarsdoorsnede van de Jeruzalemse inwoners: ook tollenaars en soldaten staan er tussen het volk.  En hij preekt een revolutie van binnenuit, een totale innerlijke ommekeer, want er staan grote dingen te gebeuren, er is nu geen tijd te verliezen: de bijl ligt al klaar aan de wortel van de boom, en als die vruchten oplevert, dan moet hij eraan geloven.
Van zijn toehoorders verwacht hij dan ook duidelijke tekens van bekering. Hij vraagt voor zich geen eerbetoon, al wat hij vraagt is de weg vrij te maken voor de komst van de Heer. Het hele terrein van het leven  moet schoongemaakt worden voor de komst van de rijk Gods, de weg dient geëffend te worden.
Daarom moeten mensen zich vrij maken, zich ontdoen van alles wat  in de weg staat, van elke bezigheid die het rijk Gods zou hinderen. Pas daarna zal men kunnen openstaan voor de komst van de échte Redder, de Zoon Gods die zal dopen niet  met  water, maar met de geest.
Hijzelf blijft op de achtergrond, hij wil alleen maar voorloper zijn,  de mensen naar Jezus brengen. Na mij komt Hij die groter is dan ik. Hij preekt een andere manier van zien en handelen, van waarde-oordelen uitspreken, van beslissingen nemen, van keuzes maken.
Later zal Hij Jezus dan ook herkennen en aanwijzen: zie daar het Lam Gods.
Hijzelf houdt het bij zijn bescheiden rol: een roepende in de woestijn die vraagtekens stelt bij heel onze aanpak.
In het Middelheim-openluchtmuseum in Antwerpen staat het zeer gekende beeld van de profeet van Gargallo: een uitgemergeld lichaam, dat alleen maar het verlengstuk is van het hoofd met dat ene , uitpuilende oog, het oog van de ziener, en een open mond die schreeuwt, die aanklaagt en oproept tot een andere manier van leven. De stem van God temidden van de mensen.
Zoals het optreden van Sint-Jan verwees naar de komende Messias, zo is het de opgave voor elke christen om iets van Jezus vindbaar, herkenbaar maken.

Bert Taymans